Tarih: 3 / Mayıs / 2024 //Sayfa hit sayısı:  3106   

Sclerotinia sclerotiorum
Sclerotinia minor
Yumusak Çürüklük



Hastalık etmeninin genel özellikleri:
- Sclerotinia sclerotiorum (Lib.) de Bary
- Sclerotinia minor Jagger fungal bir etmen olup, beyaz yada yumusak çürüklük olarak bilinir ve hemen hemen her yerde sera ve tarla ortamlarinda ve tasima esnasinda büyük kayiplara neden olabilir. Hastalik etmeni biraz serin ve nemli kosullari sever ve bu kosullarda kayiplara daha fazla neden olamkatadir. Hastalik bir bölgeye girdinmi oradan onu uzaklastirmak hemen hemen imkansizdir. Hastalik etmeni olusturdugu dayanikli organlari (sclerot) sayesinde uzun yillar toprakta canliligini muhafaza edebilir. Konukçularindan bazilari; Domates, Patates, Fasulye, Patlican, Havuç, Kereviz, Biber, Marul, Kabak, Elma, Karanfil gibi genis bir konukçu listesine sahiptir.
Sclerotinia genusunun türleri, ya toprak kökenli ya da hava kökenli patojenler olarak fonksiyon görürler. Hastalik etmeni hastalikli dokularda bol miktarda dayanikli üreme organi olan sklerotlar üretir, eger bu scrotlar apothecium (esyeli spor üretme organi, askospor) olusturarak çimlenirlerse, bitkilerin toprak üstü aksamlarinda da hastalik meydana gelir. Toprak hattinda ise infeksiyon ya askosporlardan ya da sklerotial infeksiyon sonucu ortaya çikmaktadir, toprak altindaki infeksiyonlar da direk olarak sklerot infeksiyonlariyla olmaktadir. Sclerotinia türlerinin yasam döngülerinin tamami, yaklasik olarak %90' i sklerot halinde bulunmaktadir. Yilin belirli zamanlarinda, fungusun genetiksel özelligine ve degisik çevre faktörelrine bagli olarak sklerotlar çimlenir ve konukçuyu direkt olarak enfekteleyen misellerini ya da apothecium organlarini meydana getirir. Miselyum ile konukçu enfeksiyonu toprak seviyesinde ya da altinda meydana gelir. Sklerotlar ekzogenous besinlerin varliginda çimlenir ve ilk olarak cansiz organik maddeleri istila eden ve daha sonra ise canli bitki dokularini infekteyen misellerini meydana getirir. Konukçu dokudaki kütikula dokularinin enfeksiyonu mekanik bir basinç ile basarilir. Fungusun yeni misel infeksiyonlari sclerotlarin bulundugu bölgeden 2 cm kadar uzakliktaki bitkilere kadar olabilir. Fungus eseyli üreme sonucunda da apothecium denen kadeh seklindeki bir yapiyi olustururlar. Burada binlerce askosporlar üretilir ve bu sporlar hava yolu ile etrafa kolaylikla dagilmaktadir. Bu tür olusan sporlarin çimlenme için genellikle 10-20 °C' lik bir sicakliga gereksinim duyulur. Uygun sicaklik ve nem kosullari altinda askosporlar serbest kaldiktan sonra 3-6 saat içerisinde çimlenmektedir. Askosporlar canli olmayan konukçu dokularinda da çimlenebilir ve daha sonra bu dokulara bitisik canli dokularida enfekte eder. Infeksiyondan sonra bitki dokularinin içerisinde ya da üzrinde yüzeysel olarak tekrar sklerotlar olusmaktadir. Bitki dokularinin ölmesi ya da sklerotlarin bir sekilde topraga düsmesi ile bunlar toprakta haftalar hatta yillarca dinlenme sporlari olarak kalabilir. Aktif gelisme kosullari bulunca bunlar tekar çimlenir ve yeni enfeksiyonlarini meydana getirir. Olusan sklerotlar uzun yillar toprakta canliligini muhafa edebilir ve toprak nemi, pH ve toprak sicakliginin canliligi üzerinde çok fazla bir etkisi bulunmamaktadir, bunu ragmen yüksek sicaklik ve nem orani bunlarinin konukçusu bulunmadigi zamanlarda çimlenmesini tesvik ettigi için toprak yüzeyine yakin sklerotlarda parçalanma ya da ölümler söz konusu olabilir. Bir çok mikroorganizma sklerotlar üzerinde öldürücü etkiye sahip olabilir, Coniothyrium minitans ve bazi Trichoderma spp. türlerinin bunlar üzerinde mykoparazit olarak etki yaptigi bilinmektedir. Funguslardan elde dilen á-1,3 glucanase' in sklerotial dokulari parçalamakta ya da lysise etmektedir.
Sclerotinia libertiana ve Whetzelinia sclerotiorum diger akarabasi olan funguslardir.



Hastalık Etmeninin Belirtileri (Simptomları):
Sclerotinia minor hastalik etmeni sadece toprak ile temasta olan yaprak ve gövdeleri etkiler. Infeksiyon ortaya çikinca, fungus kahverengi ve yumusak çürüklüge neden olur ve sonuçta bitkinin tamamen çökmesine neden olur. Yasli yapraklar ilk önce solar ve daha sonra ise tüm bitkiler solar ve hasat edilemiyecek sekilde tahrip olmaktadir. Bitki tahribi genellikle bitkiler olgunlasmaya baslayinca ortaya çikmaktadir. Fungusun hastalik yaptigi organlar üzerinde beyaz miselyum ve siyah, küçük ve sert sklerotlari olusmaktadir. Sclerotinia sclerotiorum daha iç yapraklari ve gövdeyi etkiler ve benzer simptomlara neden olurlar. Buna ek olara S. sclerotiorum üst yapraklari da etkileyen havai sporlara sahiptir ve bu sporlar ile üst yapraklari da etkilemektedir. Bu sporlar genellikle hava neminin yüksek oldugu zamanlarda zaralanmis ya da bir sekilde hassaslasmis dokulari enfekte eder. Bu etmen diger etmene göre daha büyük sklerotlarini çürümüs ve etkilenmis dokular üzerinde meydana getirir.

S_sclerotiorum S_sclerotiorum S_sclerotiorum

S_sclerotiorum S_sclerotiorum S_sclerotiorum

Mücadelesi
Kültürel mücadele
1. Bitkileri asiri sulamadan kaçinilmali ve havalanmasina önem verilmeli.
2. 3-4 yil ürün ratasyonu yapilmali.
3. Gereksiz azotlu gübrelemeden kaçinilmali.
4. Toprak solarizasyonu uygulanabilir.
5. Ürünler depolanacak ise iyi depolama kosullari kullanilarak zarar en alt seviyeye çekilebilir.
6. Bahçe temizligine önem verilmeli.
Kimyasal mücadele
Zirai Mücadele Teknik Talimatlarina göre tavsiye edilen kimyasal ilaçlar(100 Litre su için):
Iprodine WP 50% (75 g)
Pyrocmiodine WP 50% (75 g)
Benomyl WP 50% (60 g)
PCNB TOZ 18% (10 kg/dekar)
YGK
Etmenin sitematiğini görmek istiyorsanız etmenin ismini tıklayınız
Sclerotinia sclerotiorum
Sclerotinia minor
 

Bu sayfanın dizaynı ve tüm içeriği Cahid ÇAKIR tarafından hazırlanmıştır.
Sayfaların en iyi görüntüsü 800 X 600 ekran çözünürlüğünde IE' da görebilirsiniz
Eleştiri ve önerilerinizi bekliyoruz.
e-mail:cahidcakir@bitkisagligi.net